Overschrijdingen van integer gedrag bestaan in alle soorten en maten. Seksistisch gedrag kan bijvoorbeeld op unanieme sterke afwijzing rekenen. Maar tijdens werktijd op het kopieerapparaat mapjes voor leden van de voetbalclub maken, wordt al veel wisselender en ambivalent gezien. Vertrouwelijke informatie naar buiten brengen wordt door de een als ‘lekken’ beschouwd, de ander ziet de dader als klokkenluider die beschermd moet worden.
Integriteit; het grote grijze vlak tussen zwart en wit.
Toch is ‘integriteit’ een modewoord geworden voor organisaties in zowel de profit- als non-profit sector. Het is een vast onderdeel in de kernwaardenlijst van ondernemingen. Wat veroorzaakt deze schijnbare tegenstelling tussen de breed gedragen kernwaarden en de dagelijkse praktijk?
Een belangrijk antwoord op deze vraag heeft betrekking op de definitie. Het concept ‘integriteit’ heeft een heel persoonlijke invulling. Iedereen verstaat er wat anders onder. En ook het eigenbelang heeft vaak onbewust een grote invloed op de perceptie. De beleving van ‘integriteit’ lijkt veel op de beleving van ‘eerlijkheid’. Zo zitten gevangenissen vol met mensen die naar hun eigen mening onterecht veroordeeld zijn.
Een ander aspect is de tijdgeest. Een paar voorbeelden. Anno 2020 is pedofilie niet alleen strafbaar, maar worden pedofielen met pek en veren de woonwijk uitgejaagd. Hoe anders was het tijdens de tweede kamer verkiezingen in 1981. De PSP, voorloper van het huidige GroenLinks, had destijds afschaffing van de strafbaarheid van pedofilie in haar verkiezingsprogramma staan. In dezelfde 80-er jaren werden relaties tussen leerkrachten op de middelbare school en leerlingen in de bovenbouw schoorvoetend geaccepteerd. Nu is het reden voor ontslag.
De tijdgeest wordt ook veel dynamischer door de aanwezigheid van social media. Feiten, meningen en beelden zijn in seconden in hele grote kringen beschikbaar. Dit versterkt het psychologisch concept ‘group shift’. Leden van een groep hebben de neiging om extreme posities in te nemen op gedeelde standpunten om hun lidmaatschap van de groep te bevestigen. Het is een grote jacht op ‘likes’. Op social media kan dat ook nog eens anoniem. Hierdoor worden groepsmeningen sterk gepolariseerd. En zo leidt een vergissing in de kilometerdeclaratie van een wethouder tot ontslag en een onhoudbare positie in de lokale politiek. ‘Lekken’ of ‘klokkenluider’? Jij mag het zeggen.
De gelegenheid maakt de dief (?)
Een terechte kritische benadering van integriteit is dat omstandigheden een belangrijke factor in contraproductief gedrag zijn. Het meest bekende voorbeeld dat een situatie mensen tot zeer negatief gedrag kan brengen, is het zogenaamde Milgram experiment uit 1961. ‘Dokters’ in witte jassen vroegen willekeurige mensen deel te nemen aan een experiment. De deelnemers aan het experiment werd gevraagd een niet zichtbare, maar wel hoorbare persoon, stroomschokken met oplopende spanning toe te dienen. Deelnemers aan dit experiment waren bereid op basis van autoritaire instructies dodelijke stroomschokken toe te dienen, zelfs als pijnkreten hoorbaar waren.
Omstandigheden en organisatiekenmerken die volgens Zimbardo (2007) die contraproductief werkgedrag (CPW) kunnen uitlokken, zijn;
- Veel afleiding tijdens werk
- Onduidelijke regels
- Verveling
Dat neemt niet weg dat er een groot verschil is in de gevoeligheid om onder omstandigheden CPW te vertonen. Persoonlijkheidskenmerken als impulsiviteit, opportunisme, onverschilligheid en oppervlakkigheid zijn stabiel en worden in onderzoek in relatie gebracht met CPW.
Wat kan of moet een recruiter met integriteit?
Het is voor de organisatie zeer relevant aandacht te besteden aan het risico op CPW. Hiervoor zijn twee redenen.
In de eerste plaats gaat het niet om ‘klein bier’. In een masteronderzoek ‘Base rates of counterproductive behaviors’ van Candace Atamik-Dunphy (2009) worden forse percentages genoemd voor CPW. Dertig tot zeventig procent van respondenten in de Amerikaanse voedselindustrie rapporteerde gedrag met inbreuk op integriteit, zoals ongeoorloofde afwezigheid en incorrect omgaan met eigendom van de werkgever. Coffin schatte in 2003 (‘Breaking the silence of white dollar crime’) dat CPW de Amerikaanse industrie jaarlijks 50 miljard dollar kostte en dat 20% van de faillissementen door CPW veroorzaakt werd. Een rapport van de Association of Certified Fraud Examiners (Ratley, 2008) stelt dat contraproductief werkgedrag organisaties wereldwijd gemiddeld 7% van hun omzet kost. Nu is de Nederlandse situatie natuurlijk niet één op één vergelijkbaar met de Verenigde Staten, maar voldoende aanleiding om het serieus te nemen.
De tweede reden is dat integriteitsinstrumenten veel validiteit aan een selectieprocedure toevoegen. Ones et al. (2012) meldt in een gezaghebbende publicatie dat integriteitstests een hoge voorspellende waarde hebben voor toekomstig performance. Schmidt rapporteert in 2016 een verhoging van 20% in validiteit als integriteitstest wordt toegevoegd aan cognitieve tests.
HRorganizer kan jou helpen bij integriteit
HRorganizer heeft in haar competentieset een specifieke competentie ‘Integer handelen’ (nr 42). Indien deze competentie onderdeel is van een werkprofiel, wordt een gevalideerde integriteitstest van 10 minuten in het assessment opgenomen.
Er is dus hoop! Integer handelen op de werkvloer is wel degelijk te meten en te volgen. Maar het is wel handig als de leiders het goede voorbeeld geven…
Wil je hier meer over weten? Neem gerust contact op met ons.
